Het zijn kortfilms, maar grote en belangrijke lessen voor jong en oud

Het zijn kortfilms, maar grote en belangrijke lessen voor jong en oud

Nederlands 2/4 (semester 2) media 1 

In februari vond het Jeugdfilmfestival plaats in Antwerpen, waarbij je in de krokusvakantie kon kijken naar talloze films voor jong en oud en deelnemen aan workshops en het Xl-Medialab. Het waren vooral de vijf ‘Ket & Doc’-films die centraal stonden. Iedere kortfilm behandelde een thema binnenin de opgroei- en taboesferen zoals het integreren in een onbekend land, eetstoornissen, jongens en hun emoties, enzovoort. Het lijken maar kortfilms, maar deze bevatten een niet te missen boodschap. 

Euhm … een ‘niet te missen boodschap’?

Het doel van het kortfilmproject is de wereldse blik door de ogen van kinderen introduceren en verruimen, omdat dat ze de wereld enerzijds nog aan het ontdekken zijn en anderzijds interpreteren de ‘jonkies’ deze vaak anders dan een (jong)volwassene. Eén van de kortfilms, met als titel ‘Hannah & de krokodil’, speelt zich af door de ogen van Fien, het zusje van Hannah. Die laatste heeft een eetstoornis, 
de zogenaamde krokodil die haar ziek en mager maakt. “De krokodil is een metafoor om aan te geven dat het gedrag van een persoon met een eetstoornis soms ongewild verandert”, aldus Lore Mechelaere die de film maakte. Ook zij kreeg met eetstoornissen in haar omgeving te maken. Mechelaere vindt dat dit nog te veel in de taboesfeer blijft hangen. Hiernaast kan je een lijst van de vijf kortfilms en hun onderwerpen lezen.

De ‘Ket & Doc’-films krijgen ook een extra pedagogisch kantje aan de hand van het aanvullend lesmateriaal voor de klassen. Hoe ga je om met jouw emoties? Wanneer is iemand ‘anders’? Hoe kan je een hart onder de riem steken? Dit zijn maar enkele vragen die bij me opkomen.

Wat ik zo interessant vind aan dit concept is de focus op de (piepjonge) kijker en de verruiming van zijn kleine en grote leefwereld. Ik heb bewust ‘piepjong’ tussen haakjes gezet, want je bent nooit te oud om te leren. Akkoord, de films zijn op maat voor kinderen, maar de boodschap en de resterende vragen blijven hetzelfde. Misschien ken je zelf wel iemand in jouw omgeving die een eetstoornis heeft/had. Heb jij je ooit op een moment anders gevoeld? Hoe zou jij je voelen mocht je in een nieuw land terechtkomen? Begin je dan vanaf nul? Ik zie de films als een spiegel en startdenkpiste voor zowel volwassenen als kinderen. Samen met deze piepjonge kijkers ga je hun denken verdiepen en verrijken met informatie, voorbeelden, enzovoort. Je besteedt voldoende aandacht aan ieder individu, maar jouw spiegel staat in een ruimte vol spiegels van andere mensen. Hoe zou jij je een weg banen door dit spiegelpaleis? Kies je de tactiek van het keer op keer botsen? Misschien past de strategie van het benaderen en in communicatie treden beter … Ach, dat is mijn mening maar.

Bron: JEF. (2024, 10 januari). Hannah & De Krokodil | Ket & Doc 2024 | trailer | JEF [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=Lfb9XCgfL5Y

Oké, nog iets?

Verder biedt het Jeugdfilmfestival ook het XL-Medialab en diverse workshops aan. Binnenin het lab ontdek je de wondere wereld van virtual reality en games, maar ook film. Bezoekers leren en experimenteren met filmpjes en technieken. Als laatste trekt de rondreizende opblaascinema rond, waarbij iedere persoon gratis een film kan bekijken. Zo worden bezoekers en bewoners in een financieel moeilijkere situatie ook betrokken en mogelijks geprikkeld. Persoonlijk vind ik dit een zeer goed initiatief. Wie weet krijgt dat ene kind, in een moeilijkere situatie, de kans om het talent voor film te prikkelen en ontwikkelen. Wie weet zelfs een droom voor de toekomst.

Dat is nu allemaal goed en wel, maar wat kunnen we hiermee doen in de klas?

Als leerkracht Nederlands zou ik graag inzetten op een brede waaier aan mogelijkheden met behulp van de kortfilms, de lesmaterialen en de extra mogelijkheden (bv. XL-Medialab). Het lijkt me interessant om een project te houden rond kortfilms: de verhaalbouwstenen (analyseren en zelf creëren), het maakproces (materialen, technieken, organisatie), het bespreken van elkaars creatie, enzovoort. Wanneer je in de les over een bepaald thema hebt zoals anders zijn, klimaat, sociale media (kansen en gevaren), poëzie, … dan kan je leerlingen laten brainstormen over een mogelijke kortfilm. Je betrekt ook de taligheid en de taalvaardigheden, want de teksten worden niet vanzelf bedacht en geschreven (zonder hulp van ChatGPT).

Misschien kan je andere vakgebieden betrekken: een historisch onderwerp, ICT-vaardigheden (bv. stop-motion), de bouwstenen van de muzische aspecten (muziek, drama, beeld en beweging/dans), wetenschappelijke inhouden (bv. een ziekte bestrijden), andere talen, enzovoort. Kortom, er zijn heel wat mogelijkheden om te werken met kortfilms.

Bron: Lefèvre, L. (2024, 13 februari). Van eetstoornis tot migratie: 5 actuele Vlaamse kinderdocu’s in première tijdens Jeugdfilmfestival. vrtnws.be. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/02/13/vijf-vlaamse-kinderdocus-in-premiere-tijdens-jeugdfilmfestival/